Nazik yol veya nezaket yolu anlamına gelen judo sporu olimpiyat oyunlarında da yer alan bir spordur. Bu nedenle yetkinleşmek isteyen sporcuların judo kuralları hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Nezaket yolu mottosuyla hareket eden, rakibine saygı duyma temeline dayanan bu spor 1882 yılında Jigoro Kano tarafından geliştirilmiştir. Disipline, tekniğe, stratejiye dayalı olan bu dövüş sanatı kurallara sıkı sıkıya bağlıdır.
Erken yaşlarda başlayan çocuk judo eğitimleri çocukların rakibe saygı duymasını, nazik bireylere dönüşmesini, hem fiziksel hem zihinsel gelişimin desteklenmesini sağlar. Peki, bir dövüş sanatı olarak temel judo kuralları nelerdir?
Judonun Genel Kuralları
Dövüş alanının tanımlanması, kıyafet gereklilikleri, selamlama gibi kurallar judonun temellerini oluşturur. Temel judo kuralları şöyle sıralanabilir:
Dövüş Alanı Kuralları
Judo sporunda maçlar genellikle 8×8 metre ölçülerine sahip bir minder üzerinde gerçekleştirilir. Minder ölçüleri çeşitli turnuvalara veya yaş gruplarına göre değişiklik gösterebilir. Bu minder tatami olarak adlandırılır. Minderin etrafında bir güvenlik bölgesi bulunur. Eğer sporculardan biri bu güvenlik bölgesine çıkarsa mücadele durdurulur.
Kıyafet Kuralları
Judo müsabakalarına katılacak olan tüm sporcular bedenlerine uygun temiz bir judo elbisesi giymelidir. Bu kıyafet judogi olarak adlandırılır. Kıyafetin üzerinde yer alan kemer judo sporcusunun mevcut seviyesini gösterir. Bu kemere bakarak sporcuların judo kuşak sıralaması içindeki yeri görülebilir.
Selamlama Kuralları
Rakibe ve hakemlere saygı göstermek en önemsenen judo kuralları arasında yer alır. Bu nedenle her judo müsabakasından önce sporcular hem hakemi hem birbirlerini selamlamak zorundadır. Bu hareket judo sporunda saygının önemini vurgular.
Judo Sporunda Müsabaka Kuralları
Judo sporunun temel amacı rakibin dengesini bozmak, yere düşmesini sağlamak, yer teknikleriyle rakibi kontrol ederek pes etmesini sağlamaktır. Ancak müsabakanın sonuçlanmasının tek yolu bu değildir. Müsabaka sırasındaki temel judo kuralları şunlardır:
Kazanan Nasıl Belirlenir?
Sporcular müsabaka sırasında puan toplar. Mücadelenin kazananının belirlenmesiye ippon, waza-ari veya hakem kararıyla olur:
- Ippon: Rakibin etkili tekniklerle sırt üstü düşürülerek tamamen kontrol altına alınması ippon olarak adlandırılır. Ippon mücadelenin o an sonlanmasını sağlar.
- Waza-Ari: Rakibin tam olarak sırt üstü düşürülememesi ancak tamamen kontrol altına alınması waza-ari olarak adlandırılır. İki waza-ari bir ippon puanına eşittir ve müsabakanın o an sonuçlanmasını sağlar.
- Hakem Kararı: Eğer müsabaka süresi sonunda iki rakip birbirine üstünlük sağlayamazsa hakemler puan durumu üzerinden bir kazanan belirler.
Bu judo kuralları hem olimpiyat oyunlarında hem Avrupa ve Dünya şampiyonalarında geçerlidir. Ancak yerel turnuvalarda bu judo kuralları değişebilir.
Judo Müsabakalarında Süre
Judo müsabakalarında süre genellikle 4 dakikadır. Ancak bu süre daha genç seviyelerde daha kısa olabilir. 4 dakikanın berabere sonuçlanması durumunda hiki wake uygulaması yapılır ve kazanan hakemler tarafından belirlenir.
Pes Etme Kuralları
Bazı sporcular kişisel nedenlerden ötürü veya sakatlık gibi problemlere bağlı olarak pes etmek isteyebilir. Sporcular pes ettiklerini yere vurarak veya bu kararlarını hakemlere sözlü olarak aktararak bildirebilir.
Judo Sporunda Yasaklar ve Hatalar
Judoda tehlikeli teknikler, pasiflik, minder dışına çıkma veya kural ihlalleri gibi hatalar ve yapılmaması gereken yasaklar bulunur. Bu yasakların veya hataların yapılması sporcuların ceza almasına, hatta müsabakalarda men edilmesine neden olabilir. Söz konusu hatalar ve yasaklar arasından öne çıkanlar şunlardır:
Tehlikeli Teknikler
Judo sporunda bazı teknikler hem sporcunun kendisi hem rakibi için tehlike arz eder. Bu yüzden özellikle büyük turnuvalarda bu gibi tekniklerin uygulanması yasaklanmıştır. Sporcuların eklemlerine veya boynuna zarar verebilecek tekniklerin uygulanması genellikle diskalifiye ile sonuçlanır.
Pasiflik
Judo sporu aktif olmayı gerektirir. Bu nedenle sporcuların müsabakayı yavaşlatmaması veya müsabakadan kaçınmaması gerekir. Müsabakadan bilinçli olarak kaçan veya pasif bir görüntü sergileyen sporcular ceza puanı alır. Bu ceza puanları özellikle berabere sonuçlanan müsabakalarda kazananı belirler.
Minder Dışına Çıkma
Sporcuların bilinçli olarak minder dışına çıkması veya kaçması yasaklanmıştır. Böyle durumlarda sporcular 1 ceza puanıyla cezalandırılır. Aynı zamanda sporcular minder dışına adım attığı an süre durdurulur.
Sportmenlik Dışı Davranışlar
Judo karşılıklı nezakete dayanan bir spordur. Bu yüzden tüm sporcuların belirlenmiş olan judo kurallarının içerisinde kalması gerekir. Rakibe bilinçli olarak zarar verme amacında olan veya sportmenlik dışı davranışlar sergileyen sporcular herhangi bir uyarı almaksızın müsabakadan diskalifiye edilebilir.
Hakemler ve Değerlendirme
Judo müsabakalarında bir adet baş hakem, iki adet kenar hakemi bulunur. Hakemlerin müsabaka içerisindeki görevi sporcuların judo kuralları içerisinde kalmasını sağlayarak puanlama yapmaktır. Baş hakem tarafından verilen bir karar ancak iki kenar hakeminin ortay kararıyla bozulabilir. Sporcuların baş hakemin verdiği kararlara karşı çıkması ya da itiraz etmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Bu ancak antrenörler tarafından yapılabilir.
Judo Terimleri Nelerdir?
Temel judo terimlerine hakim olmak hem kuralları uygulamak hem kuralları anlamak açısından önem taşır. Bu terimlerin tamamı genellikle Japonca terimlerdir. Judodaki terimler temel terimler, teknik terimler, müsabaka terimleri, pozisyon ve yön terimleri olmak üzere dörde ayrılabilir.
Judoda Temel Terimler
Judo sporunda kullanılan temel terimler şunlardır:
- Judoka: Judo yapan kişi.
- Tatami: Hem judo antrenmanlarının hem judo müsabakalarının yapıldığı minder.
- Judogi: Judo antrenmanlarında ve müsabakalarında giyilen özel kıyafet.
- Obi: Judo sporcularının beline bağlandığı kemer.
- Dojo: Judo çalışmalarının yapıldığı antrenman salonu.
- Sensei: Judo eğitmeni.
- Rei: Antrenmanlardan veya müsabakalardan önce saygı gösterisi olarak yapılan selamlama.
Judoda Teknik Terimler
Judo sporunda kullanılan teknik terimlerden bazıları şunlardır:
- Nage-waza: Rakibi yere atmak için kullanılan judo teknikleri.
- Katame-waza: Judo sporcusunun rakibine yerde uyguladığı kontrol teknikleri.
- Atemi-waza: Judoda nadir kullanılan vuruş teknikleri.
- Ne-waza: Bu tekniklerde amaç rakibin yerde kontrol edilmesini sağlamak için mücadele etmektir.
- Kuzushi: Rakibin dengesini bozmak için uygulanan teknikler.
- Tsukuri: Sıradaki tekniğin hazırlanması için pozisyon alma aşaması.
- Kake: Judo tekniğinin uygulanarak tamamlanması aşaması.
- Ukemi: Yere güvenli şekilde düşmeyi sağlayan teknikler.
- Tachi-waza: Ayakta yapılan teknikler.
- Sutemi-waza: Kendini yere atarak uygulanan rakibi atma teknikleri.
Judoda Müsabaka Terimleri
Judo kuralları hakkında temel bilgileri de içeren temel müsabaka terimleri şunlardır:
- Ippon: Rakibi etkili bir şekilde sırt üstü düşürme ve yerde tam kontrol sağlama anlamına gelen galibiyet puanı.
- Waza-ari: İki tanesi 1 ippon puanına eşit olan yarım puan.
- Shido: Küçük kural ihlallerinde verilerek ceza puanına dönüşen uyarı.
- Hansoku-make: Sporcunun müsabakayı kaybetmesine neden olan, yalnızca büyük kural ihlallerinde verilen diskalifiye cezası.
- Osaekomi: Rakibine yerde üstünlük kurma ve belirli bir süre tutma durumunda kazanılan puan.
- Toketa: Osaekomi sürecinin son erdiğini ve sporcunun rakibin kontrolünden çıktığını gösterir.
Judoda Pozisyon ve Yön Terimleri
Judoda pozisyonları ve yönleri gösteren terimler şunlardır:
- Migi: Sağ yönü gösterir.
- Hidari: Sol yönü gösterir.
- Mae: İleri veya ön anlamına gelir.
- Ushiro: Geri veya arka anlamına gelir.
- Yoko: Yanları gösterir.
- Uchi: İç tarafı gösterir.
- Soto: Dış tarafı gösterir.
Judo Kurallarını Öğrenmek Neden Önemli?
Judo kuralları ne kadar doğru şekilde öğrenilirse judoda yetkinleşmek de o kadar mümkün olur. Ayrıca sporcular hem kendileri hem rakipleri için tehlike oluşturabilecek hareketleri yapmaktan kaçınabilir. Yani judo kuralları yalnızca müsabakalarda başarı göstermek açısından değil, aynı zamanda bu judonun güvenli hale gelmesini sağlamak içindir. Ayrıca yeni başlayanlar için judo kuralları genellikle judonun temelleri ile başlar.
Nezaket yolu ya da nazik yol gibi anlamlara gelen bu spor dalı saygıyı merkeze koyar. Yani aslında rakibe saygı göstermek temel judo kuralları arasında yer almaktadır. Judo eğitimlerine başlayarak judo kuralları hakkında bilinç sahibi olan çocuklar gelecekte saygılı, başarılı bireylere dönüşebilir.
Çocuklarınız İçin Judo Eğitimlerine GymKids ile Başlayın!
Bir spor dalı ve aynı zamanda bir dövüş sanatı olan judo çocuk gelişimi üzerinde çok ciddi olumlu etkilere sahiptir. Çocukların yalnızca fiziksel olarak değil, aynı zamanda zihinsel olarak da gelişmesini sağlayan bu spor beden farkındalığını geliştirir. Stres yönetimine de katkı sağlayan judo rakibe saygı duymayı öğreterek bir arada çalışma becerilerinin gelişmesine destek olabilir.
GymKids tarafından gerçekleştirilen judo eğitimleri, judo kuralları ve temel becerilerden başlatarak ileri seviyelere kadar devam eder. Tüm judo eğitimleri alanında uzman, deneyimli antrenörler tarafından, güvenli ve steril ortamlarda gerçekleştirilir. 2 antrenör eşliğinde Tarabya ve Kağıthane şubelerinde gerçekleştirilen eğitimler çocuklarınızın sorumluluk bilincinin gelişmesine, böylece derslerinde de daha başarılı olmalarına yardımcı olabilir. Siz de GymKids judo eğitimleri hakkında kapsamlı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
