Çocuk gelişiminde en etkili eğitim yöntemlerinden biri olan yaratıcı drama yüzün üzerinde tekniği içinde barındırır. Bu teknikler çocukların yaş grubuna, ihtiyaçlarına veya ebeveynlerin beklentilerine göre değişiklik gösterir. Çocukların birbiriyle empati kurmasını, farklılıkları kabul ederek saygılı bireyler olmasını, olayları farklı bakış açılarıyla değerlendirmesini sağlayan yaratıcı drama teknikleri hayal gücünün gelişmesine de katkı sağlar. Peki, en sık kullanılan yaratıcı drama teknikleri nelerdir ve bu tekniklerin ne gibi avantajları bulunur?
En Yaygın Kullanılan Yaratıcı Drama Teknikleri
Yaratıcı dramada rol yapmadan doğaçlamaya, yeniden canlandırmadan fotoğraf karesine kadar çok sayıda teknik bulunur. Ancak bu yaratıcı drama teknikleri arasından bazıları öne çıkar. Çocukların zihinsel ve fiziksel becerilerinin gelişmesinde katkı sahibi olan başlıca yaratıcı drama teknikleri şunlardır:
Rol Yapma / Rol Oynama
Çocukların başka karakterleri canlandırmasını sağlayan rol yapma tekniği, en sık kullanılan yaratıcı drama tekniği olarak nitelenebilir. Bu teknik çocukların kendileri olarak söylemedikleri veya yapamadıkları davranışları çok daha rahat şekilde yapmalarına olanak tanır. Hayal gücünü destekleyen bu yöntem çocukların empati kurmasına yardımcı olurken bir yandan da öz güvenli, cesur bireylere dönüşmelerine destek olabilir. Ayrıca çocukların kendilerini ifade etme becerilerinin gelişmesini de sağlayabilir.
Doğaçlama
Hem sözlü hem sözsüz olarak gerçekleştirilebilen doğaçlamada genellikle herhangi bir kural yoktur. Çocuklar olayları özgür şekilde canlandırabilir. Herhangi bir akışa veya senaryoya bağlı kalmaksızın gerçekleştirilen doğaçlama yaratıcı drama teknikleri çocukların hayal gücünün gelişimi üzerinde olumlu etki sahibidir. Çocuklar doğaçlama yöntemini bireysel olarak gerçekleştirebilecekleri gibi grup olarak da uygulayabilir. Gruptaki üyeler bu yöntem sayesinde birbirlerinin duygu ve düşüncelerini çok daha iyi şekilde anlayabilir.
Donuk İmgeler / Fotoğraf Karesi
Donuk imgeler ve fotoğraf karesi birbirinden farklı yaratıcı drama teknikleri olarak kullanılır. Fakat bazen eğitmenler tarafından birleştirilir. Fotoğraf karesi tekniğinde öğrenciler dışarıdan bakan izleyicilerin veya katılımcıların anlamlandırabileceği fotoğraf kareleri oluşturur. Donuk imgeler tekniğindeyse herhangi bir yaratıcı drama etkinliği devam ederken eğitmenin birden tüm öğrencileri durdurması söz konusudur. Öğrenciler oluşan bu donuk imge veya fotoğraf karesi üzerine kendi fikirlerini ifade edebilir.
Sıcak Sandalye
Sıcak sandalye, yaygın kullanılan yaratıcı drama teknikleri arasında yer alır. Bu yöntemde öğrencilerden biri sandalyeye oturur, grubun kalanı onun karşısında sıralanarak sorular sorar. Sorulan bu sorulara verilen cevaplar çocukların kendilerini daha iyi tanımalarına yardımcı olabilir. Soru soran diğer öğrenciler tarihçi, temizlik işçisi, mühendis, öğretmen veya istedikleri role bürünebilir. Bu da hem farklı meslek gruplarını anlamaya hem hayal gücüne destek olabilir.
Yarım Kalmış Materyaller
Yarım kalmış materyaller sık kullanılan yaratıcı drama teknikleri arasından bir diğeridir. Bu yöntemde gruba yarım kalmış yazı veya görsel verilir. Tüm katılımcılar yarım kalmış bu yazı veya görseli tamamlamak için oyunlar kurgular. Eğer yazının veya görselin yarım kalmasına neden olan şey bir problemse, bu problemin çözülmesi için çaba gösterilir.
Yeniden Canlandırma
Sınıfta daha önceden oynanan bir oyunun veya yaşanan olayın yeniden canlandırılmasını sağlayan bu yöntem, olayların farklı bakış açılarıyla değerlendirilmesine olanak tanır. Özellikle yeni başlayanlar için etkili yaratıcı drama teknikleri arasında yer alan yeniden canlandırma olayların derinlemesine analiz edilmesine katkı sağlayabilir. Yaratılan tartışma ortamı çocukların zihinsel gelişimi için destekleyicidir. Bu teknik özellikle okul öncesi eğitimde kullanmak için uygundur.
Dedikodu Halkası
Genellikle dramanın ileri aşamalarında kullanılan tekniklerden olan dedikodu halkası abartıya dayalıdır. Herhangi bir drama grubu içinde yayılan söylentinin çarpık hale getirilerek yayılması sayesinde karakterlerin gerginlikleri veya çelişkileri tespit edilebilir. Bu da öğrencilerin kendilerini tanıma veya toplumu anlama becerilerinin gelişmesinde etkilidir. Tiyatroda yaygın olarak kullanılan bu teknik izleyicilere karakterlerin veya hikayenin bilinmeyen yönleriyle ilgili bilgi verilmesini sağlar. Ayrıca toplumsal eleştiri için ideal yöntemler arasında yer alır. Genellikle ilkokul veya ortaokul seviyesindeki seviyesinde öğrencilerin yer aldığı gruplarda kullanılan yaratıcı drama teknikleri arasında yer alır.
Pandomim
Herhangi bir kelime veya ses kullanmadan, belirli duyguların veya düşüncelerin mimikler ve jestlerle anlatılması pandomim olarak adlandırılır. Küçük çocukların ilgisini çeken ve bu yüzden yaygın kullanılan yaratıcı drama teknikleri arasında yer alan pandomim, çocukların hem yaratıcılıklarının hem ifade becerilerinin gelişmesine yardımcı olur. Yalnızca bedenin, mimiklerin, jestlerin kullanıldığı bu yöntem çeşitli olayların aktarılması için de tercih edilebilir. Hem çocuklar hem yetişkinler için tercih edilebilecek yaratıcı drama teknikleri arasındadır.
Toplantı / Görüşme / Sorgu
Bu yaratıcı drama teknikleri ayrı ayrı kullanılabileceği gibi bazen birlikte de kullanılabilir. Toplantı yönteminde katılımcılar belirli konular üzerinde toplantı yürütür veya çözüme kavuşturulması gereken herhangi bir konu üzerine tartışır. Bu yöntem konuşma becerilerinin hem açığa çıkması hem gelişmesi amacıyla tercih edilir. Görüşme ve sorgu yöntemindeyse drama grubundaki belirli bir öğrenci, gazeteci veya araştırmacı rolüne bürünen diğer çocuklar tarafından sorgulanır. Bu görüşmeler bazen yüz yüze bazen de telefon görüşmesi şeklinde gerçekleştirilir. Bu yöntemler herhangi bir hikayenin geliştirilmesi, yeni bilgiler eklenmesi veya gerilimin artırılması için kullanılabilir.
Bilinç Koridoru
Karar koridoru veya düşünce tüneli olarak adlandırılan bilinç koridoru, dramada karakterin herhangi bir seçim yapması gerektiği durumlarda devreye girer. Bu teknikte gruptaki tüm öğrenciler iki sıra halinde yan yana dizilerek koridor oluşturur. Karar vermesi gereken öğrenci bu koridorda yürümeye başladığında her öğrenci belirli duyguları veya düşünceleri anlatan bir cümle söyler. Bu da öğrencide bazı duyguların veya düşüncelerin uyanmasını sağlayarak karar verme sürecinde etkili olabilir. Yayın yaratıcı drama teknikleri arasında yer alan bu tekniğin eğitimde önemli bir yeri bulunur.
Dans Drama
Müzik eşliğinde uygulanan yaratıcı drama teknikleri arasında yer alan dans drama duyguların veya düşüncelerin çeşitli dans hareketleriyle aktarılmasını sağlar. Bu teknik hem beden farkındalığı yaratılmasına hem bedenin drama etkinliklerinde daha kontrollü şekilde kullanılmasına destek olur.
Kuklalar ve Maskeler
İlkokul seviyesindeki öğrenciler için parmak veya eldiven kuklalar ilgi çekicidir. Bu yüzden drama eğitimlerine aktif katılımlarını sağlamak için bu gibi materyallerden yararlanılabilir. Bu yaratıcı drama teknikleri için hazır kuklalardan yararlanılabileceği gibi öğrencilerin el becerilerinin gelişmesi ve hayal gücünü doğru şekilde aktarmalarının sağlanması için kukla yapma atölyeleri de düzenlenebilir. Benzer durum maskeler için de geçerlidir. Çocuklar maskeleri kullanarak herhangi bir duyguya veya karaktere çok daha kolay geçiş yapabilir.
Düşünce Takibi
Öğretmenin de katılımıyla gerçekleştirilen yaratıcı drama teknikleri arasında yer alan düşünce takibi, öğrencilerin belirli eylemleri öğretmenler tarafından verilen düşünceye göre gerçekleştirmesi esasına dayanır. Yani öğrenci bir eylem gerçekleştiğinde vereceği tepkiyi, öğretmenin kendisine verdiği düşünce üzerinden belirler. Böylece öğrenciler belirli eylemlere karşı verilebilecek farklı davranış kalıplarını öğrenebilir. Düşünce takibi, çocukların empati kurma yeteneklerine ve farklı bakış açıları geliştirmelerine olanak tanıyan en etkili yaratıcı drama teknikleri arasında gösterilebilir.
Gölge Oyunu
Bu teknik geleneksel gölge oyunu mantığına dayanır. Bu teknikte eğitmenler tarafından belirlenen temaların veya olayların perde üzerinde anlatılması istenir. Bu yöntemde arkadan aydınlatılmış perdeyle birlikte olayların canlandırılması için kuklalar gerekir. Bazı durumlarda öğrenciler çeşitli olayları yalnızca ellerini kullanarak anlatabilir. Bu teknik sayesinde öğrenciler Hacivat ve Karagöz gibi geleneksel Türk tiyatrosunun önemli figürleri hakkında bilgi sahibi olmaları da sağlanabilir.
Buzdağı
Buzdağı, olayların bilinmeyen veya hiç düşünülmeyen yanlarının çocuklar tarafından düşünülmesini sağlar. Eğitmen tarafından belirlenen temalar veya olaylar bazen bir gazete haberini, bazen de masal pasajlarını içerebilir. Bu teknikte çocuklar olayların bilinmeyen yönlerine dair fikirlerini belirtir. Karakterler yerine karar verme veya karakterler için yeni davranış kalıpları belirleme gibi etkinlikler bu teknikle birlikte yapılabilir. Bu etkinlikte derse katılan tüm çocuklar yer alırlar.
GymKids Drama Atölyesi Çocuk Gelişimini Destekliyor!
Yaratıcı drama teknikleri yalnızca yukarıdakilerle sınırlı değildir. Dünya genelinde kullanılan yüzün üzerinde yaratıcı drama tekniği bulunur. Örneğin geriye dönüş, yeniden canlandırma, öğretmen katılımlı etkinlikler, gerçek an, düşünce takibi, başlık koyma ve rol kartları bunlardan bazılarıdır. Bu liste kağıt üzerinde karakter oluşturma ve mekan oluşturma gibi etkinliklerle çeşitlendirilebilir.
GymKids olarak uzman eğitmenlerimiz eşliğinde gerçekleştirdiğimiz drama atölyeleriyle çocukların hem fiziksel hem zihinsel gelişimini destekliyoruz. GymKids tiyatro ve drama sınıflarında tüm çocukların kendilerini keşfetmelerini, sosyalleşmelerini, sahnede olmaya alışmalarını ve sanatla iç içe bireylere dönüşmelerine yardımcı oluyoruz. Siz de çocuklarınızın güvenli ve sosyal bir ortamda tiyatro ve drama eğitimi almasını isterseniz, hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz.
