Çocuklarda Odaklanma Sorunu ve Çözümleri

Odaklanmak yapmanız gereken bir işe kendinizi verebilmek anlamında kullanılan bir sözcüktür. Hayatınızın belli dönemlerinde odaklanma sorunu yaşayabilirsiniz. Çocukluk dönemi de bu sorunu yaşayabileceğiniz bir zaman dilimidir. “Çocuğumda odaklanma sorunu var.” diyen pek çok ebeveyn vardır. Bu ebeveynler söz konusu probleme nasıl bir çözüm bulacaklarını ve ne yapmaları gerektiğini araştırır.

Odaklanma sorunu olan çocuklar hem aile hayatlarında hem okul hayatlarında farklı problemlerle karşılaşabilir. Çocukların yanı sıra ebeveynler ve öğretmenler de bu durumun yol açtığı sıkıntılardan etkilenebilir.

Odaklanma sorunu erken yaşlarda giderilmediği takdirde ilerleyen yıllarda da devam edebilir. Problemin çözülmesi için ilk olarak altta yatan neden belirlenmelidir. Söz konusu nedene göre çözüm yolları farklılaşabilir. Bazı durumlarda tıbbi yardıma da ihtiyaç duyulur.

Çocuklarda odaklanma sorunu çözüme kavuşturulduğunda ders başarısında artış gibi olumlu faydalar elde edersiniz. Bu nedenle çocuklarınızı doğru gözlemlemeli ve odaklanma probleminin günlük hayatlarını nasıl etkilediğini takip etmelisiniz.

KURSLARIMIZ Yüzme Cimnastik Judo Müzik Yaratıcı Drama Yaz Spor Okulu Sömestr Spor Kampı

Çocuklarda Odaklanma Sorununun Nedenleri

Çocuklarda odaklanma sorunu belli nedenlere dayalı olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenleri şöyle sıralayabiliriz:

Çocuğunuzdan ders çalışmasını istediğinizde kısa sürede çalışmaktan vazgeçip başka işlerle meşgul olabilir. Ama oyun oynarken böyle bir sorun yaşamadığına ve aynı oyunu saatlerce oynadığına tanıklık edebilirsiniz. Bunun anlamı yapılacak aktiviteye bağlı olarak çocuğunuzun odaklanma süresinin değişmesidir.
Eğer çocuğunuzun karnı açsa ve uzun süre yemek yemediyse ders çalışmak, kitap okumak gibi aktivitelere odaklanması zorlaşır.
Ortamdaki dikkat dağıtıcı unsurlar odaklanmayı zorlaştıran faktörler arasındadır.
Odaklanmayı etkileyen en önemli unsurlardan biri belki de yaştır. Yaşı küçük çocuklarda odaklanma süresi daha kısayken yaş arttıkça süre artar.
Konunun çok fazla tekrar edilmiş olması, dikkat dağınıklığına yol açar. Örneğin aynı dersi ikinci defa dinleyen çocuklarda odaklanma süresi ilk anlatıma göre kısadır. Üçüncü, dördüncü tekrarlarda süre daha da azalır.
Odaklanma sorununun nedeni dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu yani DEHB olabilir. DEHB’li bireylerde odaklanma problemi daha ciddi boyutlardadır.

ŞUBELERİMİZ Kağıthane Tarabya Arıköy Florya Güneşli Fatih

Çocuklarda Odaklanma Sorunu Belirtileri

Aslında çocuğunuzun odaklanma yeteneğini geliştirmesi gerektiğini ve konsantrasyon noktasında bazı sorunlar yaşadığını çok rahat şekilde anlayabilirsiniz. İşte çocuklarda odaklanma sorunu tespitinde işinizi kolaylaştıracak bazı belirtiler:

Ödev yaparken ya da verdiğiniz bir işi tamamlarken kitaba, deftere bakmak yerine başka yerlere bakarlar.
Çocuğunuz size bir şeyler anlatması gerektiğinde olay sıralamasını karıştırarak konudan konuya atlayabilir.
Bir görevi tamamlamak için gereğinden fazla zaman harcar.
Çocuklarda odaklanma sorunu özgüven kaybına da yol açar. Bir sınava gireceklerinde, sahneye çıkacaklarında ya da bir gösteriye katılacaklarında başaramama korkusu yaşarlar.
Ders dinlerken ya da çalışırken etrafta buldukları nesnelerle oynarlar. Kalemler, silgiler ya da farklı eşyalar onların oyalanma aracı olabilir.
Çocuklarda odaklanma sorunu diyalog kurmayı da zorlaştırır. Siz bir şeyler anlatırken genellikle ilgisiz davranırlar.

Miniklerin odaklanma güçlüklerini normal ve normal dışı olarak değerlendirmeden önce yaşlarına göre odak süresini bilmek gerekir. Yaşa göre odaklanma süreleri yaklaşık olarak şöyledir:

2 yaşındaki çocuklar 4 ila 6 dakika boyunca bir işe odaklanabilir.
4 yaşındaki çocuklar için 8-12 dakika kadar bir odaklanma süresi söz konusudur.
6 yaş için 12-18 dakika süren bir konsantrasyon süresi olabilir.
8 yaşındakiler 16-24 dakika boyunca bir görevi dikkat dağınıklığı olmadan yapabilir.
10 yaşına gelindiğinde dikkat süresi artar. 20-30 dakika boyunca verilen görevler tamamlanır ve genellikle odaklanma sorunu yaşanmaz.
12 yaşına gelindiğinde odak süresi 24-36 dakikaya çıkar.
14 yaşındakiler için 28-36 dakika arası bir konsantrasyon süresi söz konusudur.

Çocuklarda Odaklanma Sorunu ve DEHB İlişkisi

Eğer bir çocukta ciddi biçimde odaklanma sorunu varsa bunun nedeni DEHB olabilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu anlamına gelen DEHB, yaygın bir rahatsızlıktır. DEHB’in temel belirtilerinden biri odaklanma güçlüğüdür. Bunun yanı sıra hiperaktivite, dürtüsellik gibi belirtiler de vardır. Aceleci davranışlar sergileyen ve aşırı hareketli olan DEHB’li bireyler için uzman yardımı almak şarttır. Çünkü kişiden kişiye belirtilerde farklılaşma olabilir.

DEHB’li bireylerde bazen dikkat eksikliği hiperaktiviteye göre daha fazla görülebilir. Bazı bireylerdeyse hiperaktivite daha baskındır. Odaklanma sorunları ve DEHB belirtileri zaman zaman birbirine karıştırılabilir. Özellikle şu belirtiler varsa çocuğunuzda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olduğundan şüphelenebilirsiniz. Bu belirtiler DEHB’in bir türü olan DEB(ADD) rahatsızlığında ortaya çıkar:

Dikkat süresinin oldukça kısa olması ve öğrenme güçlüğü DEHB belirtileri arasında sayılabilir.
DEHB’li çocuklar ödevlerinde dikkatsizlikten kaynaklanan hatalar yapabilir.
Sık sık eşyalarını kaybeder ya da bir yerlerde unuturlar.
Talimatları dinlerken zorlanır ve haliyle aldıkları talimatları yerine getiremezler.
Bir aktiviteye başladıktan sonra çok çabuk sıkılarak bir yenisine başlarlar.

Hiperaktivite durumundaysa çocuklar sessiz olmaları gereken yerde gürültü yapma eğilimindedir. Aşırı hareket, sürekli konuşma, tehlikeli hareketler yapma gibi belirtiler hiperaktiviteye işaret edebilir. Ayrıca hiperaktif çocuklarda sıra beklememe ve düşünmeden bir şeyleri yapma eğilimi de vardır. Tüm bu belirtiler çocuğunuzda mevcut olsa da kesin teşhis için bir uzmandan destek almalısınız.

Çocuklarda DEHB’e Bağlı Odaklanma Sorunu Tedavisi

DEHB çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Genetik faktörler bu nedenler arasında yer alır. Aile bireylerinde bu rahatsızlık olması hâlinde çocuklarda da DEHB görülmesi muhtemeldir. Beyindeki kimyasal dengesizlikleri, beyin yapısındaki bazı problemler de bu duruma yol açabilir.

Prematüre doğum ve doğum sırasında yaşanan bazı komplikasyonlar nedeniyle çocuklarda DEHB gelişebilir. Ayrıca annenin hamileyken sigara içmesi, alkol ve uyuşturucu kullanması da bu rahatsızlığa yol açan etmenler arasındadır.

Hekim tarafından yapılacak detaylı değerlendirmede hastalığın nedeni de incelenir. DEHB sonucu çocuğunuz dikkat dağınıklığı yaşıyorsa alanında uzman bir psikolog ya da psikiyatr tarafından tedavi edilmesi gerekir. Rahatsızlığın boyutlarına bağlı olarak uygulanacak tedavi de değişiklik gösterir. Hekim tarafından yapılacak detaylı incelemeler neticesinde ilaç tedavisine başlanması mümkündür. Bunun yanı sıra konuşma terapisi, eğitim ve danışmanlık noktasında da çocuğa destek olunabilir. Ailenin de çocuğuna gerektiği gibi destek olabilmek için eğitime ihtiyacı olabilir. Ayrıca çocuk için bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapılması da gerekebilir.

Çocuklarda Odaklanma Sorununu Çözmenize Yardımcı Olacak Oyunlar

Çeşitli oyunlar oynayarak çocuğunuzun yaşadığı odaklanma probleminin önüne geçebilirsiniz. Hangi oyunu oynayacağınıza çocuğunuzun yaşına göre karar verebilirsiniz. Farkı bul oyunları bu noktada tercih edebilecekleriniz arasındadır. İki resim arasındaki farklılıkları bulmak çocuğunuz için iyi bir egzersiz ve dikkat artırıcı bir aktivite olabilir.

Zekâ gelişimine önemli bir katkısı olan satranç, odaklanma güçlüğü çeken çocuklara da yardımcı olan bir oyundur. Çocuğunuza satranç öğretin ve karşılıklı müsabakalar düzenleyin. Eğer onun da bu oyunu benimsemesini sağlarsanız hem çocukluk hem yetişkinlik dönemine ciddi bir katkı sunabilirsiniz.

Çocuğunuzun bildiği şarkıları söyleyerek de bir oyun kurgulamanız mümkün. Şarkının bir kısmını söyleyin ve kalanını onun tamamlamasını isteyin. Bu sayede çocuğunuz şarkıya odaklanır ve eksikliği gidermeye çalışır. Aynı parçayı bulma gibi çeşitli hafıza oyunlarıyla da odaklanma sürecini daha kolay hâle getirebilirsiniz.

Çocuklarda Odaklanmayı Kolaylaştıran Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Dikkat dağınıklığı ve odaklanma sorunu gibi problemlerin üstesinden gelmek için bir ebeveyn olarak çocuğunuza destek olmalısınız. Odaklanma sorunu olan çocuklara öneriler vermek ve onları doğru yönlendirmek önemlidir. Çocukların dikkat sürelerini artırmak için belli yollar deneyebilirsiniz.

“Odaklanma sorunu nasıl çözülür?” sorusuna yanıt ararken ilk olarak yapmanız gereken çalışma masasındaki dağınıklığı gidermektir. Birçok dikkat dağıtıcı unsurdan arındırılmış bir masada çocuğunuz daha kolay odaklanır. Odaklanma sorunu olan çocuğa yakın bir noktada tablet ve akıllı telefon varsa dikkatlerinin dağılması kolaylaşır. Aynı zamanda cezbedici oyuncaklar da uzun süreli dikkat dağınıklığı yaratabilir. Çalışma masasının etrafını tamamen ders odaklı hâle getirmelisiniz.

Odaklanma sorunu yaşayanların yemek yeme düzenine sahip olması da önemlidir. Çalışırken yemek yemek odaklanma sorununu artırır. Ancak su içmek dikkatin daha kolay toplanmasına yardımcı olabilir. Sağlıklı beslenme düzeni oluşturmanın da bu süreçte faydalı olduğunu söyleyebiliriz. Meyve ve sebze açısından zengin bir beslenme düzeni oluşturmak dikkat toplamayı kolaylaştırabilir. Ayrıca kahvaltı öğünü de odaklanma sürecinde ciddi bir öneme sahiptir.

Ebeveynler tarafından sıkça sorulan sorular arasında kahvaltının dikkat dağınıklığına etkisi vardır. Birçok bilim insanı kahvaltı yapmayan çocukların derslerine odaklanmakta zorlandığını belirtmektedir. Bu nedenle çocuğunuzun kahvaltı yaparak güne başlaması için gereğini yapmalısınız.

Uykusuzluk problemi yaşayan çocuklara uyku düzeni konusunda destek olmak gerekir. Az ya da gereğinden fazla uyumak yerine çocukların yaşına göre ideal bir uyku düzeni oluşturulmalıdır. 3-5 yaş arasındaki çocuklar için genellikle 11-13 saat arasında bir uyku yeterlidir. 6-13 yaş aralığında 9-11 saat arasında uyku yeterli olabilir. Ergenlik dönemindeyse 8-10 saatlik bir uykuyla çocuklarda odaklanma sorununa çözüm sağlanabilir.

Zekâ oyunları da çocukların odaklanma sürecinde en önemli yardımcılardan biridir. Çocuğunuzla beraber çeşitli zekâ oyunları oynayarak dikkat dağınıklığından kurtulmasına yardımcı olabilirsiniz. Odaklanma sorunu için sporun gücünden de yararlanabilirsiniz. İp atlamak, zıplamak, kısa bir yürüyüş yapmak çocukların yaşamın kalitesini artırırken dikkat dağınıklığın giderilmesine de yardımcı olur.

Çocuğunuzu spora yönlendirirken doğru eğitim merkezini seçmeye de dikkat etmelisiniz. Gym Kids sayesinde çocuğunuz odaklanma problemini daha kolay aşabilir. Yüzme, jimnastik, judo gibi farklı branşlarda düzenlediğimiz eğitimlere katılan çocuklarınız daha kolay sosyalleşir ve kurallara uyma noktasında daha başarılı olur. Siz de Gym Kids’i tercih ederek çocuğunuzun gerek okul hayatında gerek günlük hayatta daha başarılı olmasını sağlayabilirsiniz.